Thực trạng ô nhiễm môi trường không khí ở Việt Nam và các quốc gia trên thế giới đang ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn, tình trạng ô nhiễm không khí thậm chí có thể đe dọa đến chất lượng cuộc sống cũng như tính mạng con người.
Tình trạng ô nhiễm không khí là vấn đề đã, đang tồn tại và nó xảy ra từ rất lâu trước đây. Nhưng nó chỉ thật sự nghiêm trọng và gây hậu quả lớn vào khoảng vài thập niên gần đây. Nếu bạn là một người thường xuyên cập nhập thông tin, thì sẽ không lạ gì với cụm từ “ô nhiễm không khí”, “biến đổi khí hậu”.
Nguyên nhân cho sự biến đổi nhanh chóng về khí hậu này, các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng nó xuất phát từ chính các hoạt động của con người.
Con người phát triển nền công nghiệp nặng không bền vững đối với môi trường sống. Việc thiếu ý thức bảo vệ môi trường đã dẫn đến tình trạng này xảy ra thường xuyên, chồng chất và ngày càng khó xử lí hơn.
Con người chúng ta ngày nay đang phải gánh chịu hậu quả trực tiếp và nặng nề. Đó là các thiên tai đến từ thiên nhiên như là: mưa bão, lũ lụt, sóng thần, động đất…
Để đến khi mọi chuyện xảy ra rất nghiêm trọng thì con người bắt đầu cuống cuồng tìm cách xử lí. Tuy là có muộn màng nhưng môi trường không phải là không cứu được. Chính vì vậy, tìm hiểu thông tin về vấn đề ô nhiễm không khí sẽ là cách hiệu quả để nắm rõ thực trạng và cách xử lí.
Trong các thông tin dưới đây Blog TGRH chúng tôi sẽ cũng các bạn sẽ tìm hiểu về ô nhiễm không khí và các vấn đề liên quan. Hy vọng sẽ là lời thức tỉnh đối với mỗi người khi tình hình không khí ngày càng tệ hơn.
I.Khái niệm ô nhiễm môi trường không khí là gì?
Ô nhiễm không khí nghĩa là trong thành phần của không khí có sự thay đổi lớn. Chủ yếu là vì khói, bụi, hơi hoặc các khí lạ được đưa vào không khí, có sự tỏa mùi, làm giảm tầm nhìn, khiến cho không khí không còn trong lành nữa, nếu hít thở nhiều bầu không khí này có thể gây ra các bệnh về đường hô hấp.
Điều đó gây nên việc biến đổi khí hậu, gây bất lợi cho sự sống, gây bệnh cho con người và cũng có thể gây hại cho sinh vật khác như động vật và cây lương thực(đây là nguồn sống của chúng ta). Biến đổi khí hậu có thể làm hỏng môi trường tự nhiên hoặc nhân tạo.
Đơn giản các bạn có thể hiểu rằng không khí đang trong một trạng thái nhất định, ổn định. Tất cả sự sống đều cần không khí và đã thích nghi được với điều kiện không khí trong lành như thế. Nhưng dưới sự tác động của con người không khí đã bị biến đổi nhanh chóng, khiến sự sống không thể thích nghi kịp. Làm biến đổi khí hậu, các điều kiện khí hậu nắng, mưa, bão, gió trở nên bất thường, ảnh hưởng xấu, tàn phá sự sống.
II.Thực trạng ô nhiễm môi trường không khí ở Việt Nam và trên thế giới
Trong năm 2019, thực trạng ô nhiễm môi trường không khí ở tại Việt Nam lúc đó có chuyển biến rất xấu so với thời điểm cùng kỳ của các năm trước. Đây là thông tin được Tiến sĩ Kidong Park – Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam khẳng định trên báo VnExpress (Ngày 11/10/2019).
Song song đó, ông cũng một lần nữa nhấn mạnh về mức độ ô nhiễm môi trường không khí tại Việt Nam có ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến sức khỏe con người. Cụ thể là trong năm 2016 có tới 60.000 ca tử vong vì đột quỵ, đau tim và các bệnh về phổi có liên quan đến ô nhiễm không khí.
Thêm vào đó, theo báo cáo hàng năm của tạp chí EPI (thuộc Mỹ), Việt Nam hiện đang đứng trong TOP 10 các quốc gia ô nhiễm không khí nhất Châu Á, chỉ số ô nhiễm không khí thường xuyên chạm mức nguy hại. Thực trạng ô nhiễm môi trường không khí ở Việt Nam tập trung ở các thành phố lớn như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh.
1.Thực trạng ô nhiễm môi trường không khí ở Việt Nam – TPHCM
Nếu đem ra so sánh, thì so với ô nhiễm không khí tại Hà Nội, ô nhiễm môi trường không khí ở TPHCM có mức độ nhẹ hơn một chút. Tuy nhiên, cũng có nhiều thời điểm trong năm 2019, ô nhiễm không khí tại TPHCM “vượt mặt” Hà Nội và lọt vào TOP 11 thành phố ô nhiễm nhất toàn cầu, cụ thể là ngày 22/12/2019.
Cũng theo WHO, ô nhiễm không khí ở Sài Gòn có chỉ số PM2.5 là 42 μg/m3, thấp hơn 6 đơn vị so với Hà Nội, cao gấp hơn 4 lần so với mức tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới.
Hôm 18/01/2020, TPHCM ô nhiễm không khí nghiêm trọng hơn Hà Nội với giá trị AQI là 153 – tương ứng với ngưỡng cảnh báo màu đỏ. Với chỉ số này, ô nhiễm môi trường không khí ở TPHCM xếp thứ 19 trong bảng xếp hạng ô nhiễm không khí toàn cầu.
2.Thực trạng ô nhiễm không khí trên thế giới hiện nay
Ngoài Việt Nam thì tình hình không khí bị ô nhiễm cũng xảy ra trên thế giới ngày nay, đặc biệt là tại các quốc gia, thành phố đông dân cư, đã và đang phát triển như: Bắc Kinh (Trung Quốc), Bangkok (Thái Lan), Ấn Độ, Hàn Quốc, …. Trong đó, Ấn Độ là quốc gia có mức độ ô nhiễm không khí trên thế giới cao nhất.
III.Nguyên nhân gây tình trạng ô nhiễm môi trường không khí ở Việt Nam, trên thế giới
Nguyên nhân gây ô nhiễm không khí bao gồm hai yếu tố từ tự nhiên và con người. Trong đó nguyên nhân gây ảnh hưởng và ô nhiễm không khí nhanh chóng chính là con người.
1.Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường không khí từ con người
1.1.Ô nhiễm môi trường không khí vì các hoạt động giao thông vận tải
Giao thông, vận tải là nhu cầu thiết yếu của con người mỗi ngày. Với các loại phương tiện sử dụng động đốt trong hiện nay và các loại phương tiện đã cũ, quá hạn không đủ tiêu chuẩn bảo vệ môi trường. Đây cũng chính là nguyên nhân rất lớn gây ô nhiễm không khí. Mỗi khi ra đường ở các thành phố lớn chúng ta có thể cảm nhận rõ ràng lượng khói bụi bị xả ra từ các phương tiện di chuyển này.
1.2.Những hoạt động công nghiệp và nông nghiệp
Đây là nguyên nhân chính làm ô nhiễm không khí. Hình ảnh các nhà máy với ống khói 24/24, ngày qua ngày xả khói bụi đã không còn lạ. Với tốc độ phát triển các ngành công nghiệp nặng, tái chế, không có biện pháp bảo vệ môi trường hiệu quả. Kèm theo việc rò rỉ các chất độc hại ra môi trường, phát tán ra không khí.
Hay các hoạt động trong nông nghiệp như đốt rơm rạ, đốt rừng làm nương rẫy. Những hoạt động này xả thải các khí độc CO2, CO, SO2, NOx… Cùng các chất hữu cơ chưa cháy hết: muội than, bụi,… không được xử lí hết.
1.3.Thực trạng ô nhiễm môi trường không khí là vì các hoạt động quân sự
Khói bụi phát sinh trong quá trình thử vũ khí hay tại các vùng quân sự rất lớn. Vấn đề ô nhiễm tại các vùng này hết sức nghiêm trọng và nặng nề. Có thể thấy lượng khói bụi trong các hoạt động quân sự này là rất lớn. Đặc biệt với các loại vũ khí có tầm hủy diệt lớn.
1.4.Trong quá trình sinh hoạt gây ra ô nhiễm môi trường không khí
Trong quá trình sinh hoạt, con người thường xuyên nấu nướng. Đặc biệt là việc sử dụng vật liệu đốt thay vì sử dụng các phương pháp thân thiện với môi trường. Đó là các loại bếp gas, bếp sử dụng nguyên liệu gỗ, rơm rạ, than. Đã làm cho chất lượng không khí trong chính ngôi nhà suy giảm đáng kể.
2.Ô nhiễm môi trường không khí từ tự nhiên
- Ô nhiễm không khí vì các cơn bão, lốc xoáy: Bão sinh ra một lượng lớn khí thải NOx vào trong không khí. Cũng như gió, bão và lốc xoáy cũng mang theo bụi bẩn nhưng với quy mô lớn hơn nhiều cả về chất và lượng. Điển hình như bão cát sa mạc mang theo nhiều loại bụi mịn. Ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe với quy mô lớn.
- Ô nhiễm không khí vì núi lửa phun trào: Khi núi lửa hoạt động, phun trào sẽ đẩy lượng lớn tro bụi với bán kính vài km. Với nhiều thành phần độc hại như metan, clo, lưu huỳnh,… ảnh hưởng lớn với các vùng lân cận và bầu khí quyển.
- Ô nhiễm không khí vì hiện tượng cháy rừng “tự nhiên”: Nguyên nhân này rất ít khi tự nhiên xảy ra, nếu có thì cũng chịu tác động trực tiếp hoặc gián tiếp của con người.
- Ô nhiễm không khí vì hiện tượng sương mù: Sương mù khiến không khí khó lưu thông. Chính vì thế, ở các thành phố, nơi không khí bị ô nhiễm sẽ làm tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn. Những lượng bụi bẩn, chất độc hại sẽ bị giữ lại trong không khí thay vì bị phân tán, lắng đọng.
- Ô nhiễm môi trường không khí vì gió, khói, bụi: Gió kết hợp với bụi có thể đẩy lượng bụi bẩn lớn bao phủ hàng trăm km. Nguy hiểm hơn khi các đợt gió đi qua các vùng ô nhiễm, kéo theo các chất độc hại đến các vùng lân cận. Như vậy gió là nguyên nhân làm mức độ ô nhiễm trở nên nghiêm trọng hơn.
IV.Các biện pháp bảo vệ môi trường không khí thực hiện ngay
Việc giữ gìn môi trường không khí là điều vô cùng quan trọng, chúng ta cần hành động ngay lập tức, vì sự sống còn của chúng ta phụ thuộc vào hơi thở không khí mà. Và nhất là trong bối cảnh ô nhiễm không khí đang diễn ra nghiêm trọng và phức tạp trên toàn cầu. Đặt biệt là tại các thành phố lớn, nơi ô nhiễm đến mức có thể chiếu đèn lên không khí.
Chính vì thế, dưới đây là các biện pháp ta phải thực hiện ngay để cải thiện thực trạng ô nhiễm môi trường không khí ở Việt Nam ta và bất cứ đất nước nào trên Trái Đất:
- Đối với mỗi chúng ta hãy thu gom, xử lí rác thải đúng cách.
- Ngăn chặn việc chặt phá rừng, vì rừng lá phổi xanh của trái đất.
- Trồng cây và hạn chế chặt phá cây cối. Luôn tuyên truyền cho mọi người xung quanh biết về ô nhiễm không khí và bảo vệ cây xanh.
- Theo khuyến cáo của các chuyên gia môi trường thì mỗi quốc gia nên có các biện pháp mạnh và kịp thời. Tăng cường các thiết bị giám sát và kiểm tra không khí.
- Tiến hành đẩy mạnh việc nghiên cứu phát triển các công nghệ làm giảm khí phát thải. Đem ra các biện pháp thay thế sử dụng động cơ, bếp đun nấu truyền thống.
- Hạn chế các hoạt động làm phát sinh khí thải.
- Thay thế xăng dầu bằng động cơ điện, bếp điện, từ,… không phát sinh khí thải.
Thực trạng ô nhiễm môi trường không khí ở Việt Nam chúng ta nói riêng và trên thế giới nói chung hiện đang ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe của con người, đặt biệt là tại các thành phố lớn như Hồ Chí Minh và Hà Nội.
Chính vì vậy, chúng ta mỗi người 1 chút nâng cao nhận thức, tuyên truyền cho nhau về tình trạng ô nhiễm không khí và cùng bảo vệ, cải thiện môi trường sống của chúng ta ngày càng tốt hơn.
>>>Xem thêm:
