UCHWA?A
Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

z dnia 23 marca 2006 r.

w 55. rocznic? ?mierci majora Zygmunta Szendzielarza „?upaszki”, dowódcy 5 Wile?skiej Brygady Armii Krajowej


Pi??dziesi?t pi?? lat temu, 8 lutego 1951 r., zamordowany zosta? w komunistycznym wi?zieniu major Zygmunt Szendzielarz „?UPASZKA”, ?o?nierz do ko?ca wierny Niepodleg?ej Polsce, za swoj? s?u?b? odznaczony orderem Virtuti Militari.

Zygmunt Szendzielarz by? ?o?nierzem kampanii wrze?niowej. Jako dowódca szwadronu kawalerii walczy? w szeregach Armii „Prusy” i Grupy Operacyjnej gen. Andersa.

Od pocz?tku okupacji by? uczestnikiem konspiracji niepodleg?o?ciowej, cz?onkiem Zwi?zku Walki Zbrojnej, jednym z organizatorów ruchu oporu na Wile?szczy?nie.

W 1943 r. obj?? dowództwo pierwszego polskiego oddzia?u partyzanckiego na Wile?szczy?nie, który przekszta?ci? si? w 5. Wile?sk? Brygad? Armii Krajowej. W latach 1943–1944 5. Wile?ska Brygada Armii Krajowej stoczy?a kilkadziesi?t bitew. Oddzia? majora „?UPASZKI” prowadzi? krwawe walki z wojskami hitlerowskimi oraz z sowieck? partyzantk? terroryzuj?c? Polaków. W czasie tych dzia?a? major Zygmunt Szendzielarz zdoby? sobie zaszczytn? opini? znakomitego dowódcy.

Major Zygmunt Szendzielarz „?UPASZKA” unikn?? tragicznego losu wi?kszo?ci ?o?nierzy wile?skiej AK podst?pnie rozbrojonych i uwi?zionych przez Sowietów po operacji „Ostra Brama”. W 1944 r. przedosta? si? na teren Bia?ostocczyzny i odtworzy? tam oddzia?y 5. Wile?skiej Brygady AK, staj?c do walki z sowieck? okupacj?. Mimo ogromnej dysproporcji si? szwadrony 5. Brygady rozwin??y szeroko zakrojon? dzia?alno??, tocz?c walki z komunistycznymi si?ami bezpiecze?stwa na terenie Podlasia, Bia?ostocczyzny, Warmii, Mazur, Pomorza Gda?skiego i Pomorza Zachodniego. Oddzia?y utworzone przez majora „?UPASZK?” przeprowadzi?y w latach 1945–1952 oko?o 450 akcji zbrojnych. W jednostkach podleg?ych majorowi „?UPASZCE” panowa?a wzorowa dyscyplina. Zwalcza?y one nie tylko komunistyczny aparat bezpiecze?stwa, ale tak?e chroni?y ludno?? przed pospolitymi bandytami.

Przeciwko partyzantom majora „?UPASZKI” zmobilizowano du?e si?y NKWD, UB, KBW i MO. Major Zygmunt Szendzielarz „?UPASZKA” zosta? aresztowany w czerwcu 1948 r., a nast?pnie skazany na osiemnastokrotn? kar? ?mierci. W ?ledztwie zachowa? godn? postaw?. O ?ask? nie poprosi?. Wieczorem 8 lutego 1951 r. zosta? stracony w wi?zieniu mokotowskim. Miejsce jego pochówku jest nieznane.

Major Zygmunt Szendzielarz „?UPASZKA” sta? si? symbolem niez?omnej walki o Niepodleg?? Polsk?, jak? toczyli ?o?nierze Wykl?ci - ?o?nierze antykomunistycznego ruchu oporu z organizacji Wolno?? i Niezawis?o??, Armii Krajowej na Kresach Wschodnich, O?rodka Mobilizacyjnego Wile?skiego Okr?gu AK, Narodowych Si? Zbrojnych, Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, Ruchu Oporu Armii Krajowej, Konspiracyjnego Wojska Polskiego i z wielu innych organizacji; podkomendni podpu?kownika „KOTWICZA”, podporucznika „ZAGO?CZYKA”, kapitana „M?OTA”, majora „ORLIKA”, majora „ZAPORY”, kapitana „WARSZYCA”, majora „OGNIA”, kapitana „BARTKA” i wielu innych, których ?o?nierski szlak ko?czy?a ?mier? w nierównej walce z komunistycznymi si?ami bezpiecze?stwa b?d? ubecki strza? w ty? g?owy.

Niech polska ziemia utuli ich do spokojnego snu. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, czcz?c Ich pami??, stwierdza, ?e ?o?nierze Wykl?ci dobrze zas?u?yli si? Ojczy?nie.

MARSZA?EK SEJMU /-/ Marek Jurek